Poligamia zapisana w genach
2 października 2008, 07:00Przeprowadzone badania wskazują, że pula genów żyjących obecnie ludzi pochodzi od stosunkowo niedużej liczby mężczyzn i bardzo licznych kobiet. Wniosek? Ludzie najprawdopodobniej byli przez długi okres poligamistami.
Jeden z najstarszych udomowionych psów żył w Kraju Basków
30 listopada 2022, 09:36Psy były pierwszymi zwierzętami udomowionymi przez człowieka. Nie znamy jednak czasu i miejsca, gdzie zyskaliśmy najlepszych przyjaciół. Najstarsze archeologiczne pozostałości po niewątpliwie udomowionych psach pochodzą z okresów kultury magdaleńskiej (Abri le Morin, Francja, ok. 15 000 – ok. 14 200 lat temu), epigraweckiej (Grotta Palicci, Włochy, ok. 14 300 – ok. 13 700 lat temu), kebrajskiej i natufijskiej (Kebara, Izrael, ok. 12 500–12 000 lat temu). Naukowcy z Uniwersytetu Kraju Basków (EHU) datowali psią kość, która jest znacznie starsza od wszystkich tutaj wymienionych przykładów.
Kamień nazębny nie gorszy od kości
15 maja 2012, 05:30Drobiny kamienia nazębnego osób pogrzebanych między XI a XIX wiekiem w Katedrze Św. Marii w Vitoria-Gasteiz w Kraju Basków pozwoliły odtworzyć dietę historycznej społeczności. To novum w badaniach paleodietetycznych (Journal of Archaeological Science).
Starożytny amulet pozwoli wyjaśnić jedną z największych zagadek lingwistyczych Europy?
16 listopada 2022, 11:00Ponad 2000 lat temu na drzwiach pewnego domostwa na północy Hiszpanii wisiał amulet w kształcie dłoni. W 2021 roku zabytek znaleźli archeolodzy pracujący na górze Irulegi w pobliżu Pampeluny. Specjaliści z Sociedad de Ciencias Aranzadi prowadzą tam wykopaliska przy ruinach średniowiecznego zamku i osady z epoki żelaza. Dłoń zabezpieczono i wysłano do konserwacji. Okazało się, że to nie zwykły amulet, a sensacyjne znalezisko, które może pomóc w rozwiązaniu jednej z największych zagadek lingwistycznych Europy – pochodzenia języka baskijskiego.
Zidentyfikowano wywołane alkoholem zmiany molekularne w neuronach
17 czerwca 2014, 09:40Naukowcy z Uniwersytetu Kraju Basków i Uniwersytetu w Nottingham jako pierwsi zidentyfikowali uszkodzenia strukturalne, do których dochodzi na poziomie molekularnym neuronów mózgu pod wpływem przewlekłego nadużywania alkoholu.
Grafenowo-ołowiana spintronika
17 grudnia 2014, 09:45Hiszpańscy naukowcy zauważyli, że po dodaniu do płachty grafenu atomów ołowiu, powstaje silne pole magnetyczne. Odkrycie to może mieć znaczenie dla rozwoju spintroniki.
Padaczka zmniejsza neurogenezę
18 maja 2015, 10:32Po napadzie padaczkowym nerwowe komórki macierzyste (nKM) hipokampa, których rola polega na uzupełnianiu puli neuronów biorących udział w różnych rodzajach uczenia czy reakcjach lękowych i stresowych, przekształcają się nie w neurony, lecz reaktywne astrocyty. Te ostatnie sprzyjają zaś stanowi zapalnemu i zmieniają komunikację między komórkami nerwowymi.
Wyjątkowe dzieło sztuki
4 grudnia 2015, 12:31W Moli del Salt w hiszpańskiej Katalonii odkryto wyjątkowe dzieło sztuki. Na fragmencie łupku metamorficznego zauważono wyryty rysunek, którego wiek oceniono na 13-14 tysięcy lat
Rekordowo długi łańcuch karbynu
15 kwietnia 2016, 12:35Międzynarodowy zespół naukowy uzyskał stabilne łańcuchy karbynu w bardzo długich nanorurkach o podwójnych ścianach. Łańcuchy składają się z 6400 atomów węgla
Obrazoburcze niebieskie wino dla zwykłych ludzi
24 czerwca 2016, 10:55Po 2 latach współpracy z Uniwersytetem Kraju Basków i technologami żywności z agendy rządowej Azti Tecnecalia hiszpański start-up Gïk zaprezentował niebieskie wino.
